Voorzitter,
Allereerst dank aan het college en de ambtelijke organisatie voor hun continue en tomeloze inzet om de gemeente draaiende te houden. Ook dank aan de vele vrijwilligers voor hun blijvende inzet binnen de vele verenigingen die ons dorp rijk is. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan ons prachtige dorp. Dat is iets om trots op te zijn.
Het zijn roerige tijden met grote uitdagingen: ik noem een pandemie maar ook de klimaatproblematiek, woningbouw, de gemeentelijke financiën en natuurlijk onze bestuurlijke toekomst. De VVD vindt het geweldig dat er ondanks alles veel werk is verzet en ook veel is bereikt.
Misschien wel de belangrijkste en grootste opgave van de tijd waarin wij leven, is de opgave om de klimaatdoelstellingen te halen. De enige manier waarop dat lukt, is als iedereen mee doet: de gemeente, inwoners en ondernemers. Dat de ambitie er bij de laatste groep is, moge duidelijk zijn nu Oostzaan als eerste gemeente in Nederland de Energy Award heeft gewonnen voor haar samenwerking met die ondernemers. De gemeente probeert de inwoners te stimuleren over te stappen naar duurzame energie middels collectieve inkoop. Maar er zijn ook problemen: het elektriciteitsnet lijkt een grote bottleneck en door de stijgende prijzen wordt het voor veel inwoners haast onbetaalbaar om te verduurzamen. Helaas heeft onze gemeente niet de middelen om hier een goede oplossing voor te kunnen bieden. Onze hoop is dan ook gericht op Den Haag.
Wij staan hier in Oostzaan voor een haast onmogelijke opgave als het gaat om woningbouw. Bijna heel ons grondgebied is door de provincie aangewezen als BPL-gebied waardoor er eigenlijk geen woningbouw gerealiseerd kan worden. Dankzij de inspanningen van onze VVD-wethouder bij de provincie ontstaat er nu toch wat ruimte en kunnen in ieder geval het plan bij Cor Voet en van het plan de WOV op de Kerkbuurt gerealiseerd worden. Ook de andere projecten die in de pijplijn zitten, stemmen de VVD positief.
Ook op het gebied van verkeersveiligheid is er veel gebeurd. De herinrichting van het Zuideinde is afgerond met een prachtig resultaat. De renovatie van de Kerkstraat is in volle gang. Het inrijverbod op De Haal en de Kerkstraat in de spits heeft gezorgd voor veel minder sluipverkeer. De VVD is verheugd dat er een fietstunnel onder de Verlengde Stellingweg komt en een fietsbrug naar De Ambacht. Ook in de toekomst zal de VVD verkeersveiligheid – op de weg maar ook op het water – op de agenda blijven plaatsen en maatregelen treffen om de ons dorp nog veiliger te maken.
Voorzitter, dan met betrekking tot de financiën. Het is immers een begrotingsraad. De VVD constateert dat we met kunst- en vliegwerk financieel door het oog van de naald kruipen. Voor 2022 een flinke plus, maar die is met name te danken aan het oversluiten van de leningportefeuille. Een keuze van de wethouder financiën die ons in de toekomst helaas wel veel geld gaat kosten.
De VVD maakt zich – eigenlijk zoals elk jaar – zorgen over het toevalskarakter van onze financiële positie. Binnen een week kunnen wij van een mager plusje van rond de € 4.000 naar een plus gaan van € 370.000. Dat was volgens de wethouder het effect van de septembercirculaire voor 2022. Maar ook voor de opvolgende jaren gaf hij in de commissievergadering aan dat er nu positieve saldi te verwachten zijn tot wel € 600.000 in 2026. Maar wat schetst onze verbazing als we kijken naar de conceptbegroting? We gaan de komende jaren dik de min in. Kan de wethouder dit verklaren?
Dit grillige gedrag geeft ook aan op welke dunne lijn wij als Oostzaan lopen. Hoewel het er iets beter uitzit dan voorheen, lijkt begroten in Oostzaan toch meer met geluk dan wijsheid te maken te hebben. Natuurlijk komt dat ook omdat we niet overal invloed op hebben: ik noem de kosten voor jeugdzorg en OVER Gemeenten. De portefeuillehouder heeft aangegeven dat voor het laatste er concrete plannen gaan komen. Wij wachten het af, maar constateren zoals ongeveer elk jaar dat de raad hiervan pas aan het eind van het traject in meegenomen wordt. De VVD heet er moeite mee dat wij wel mogen betalen, maar niet mogen meespreken. Een lichtpunt ziet de VVD in ieder geval met het aantreden van de nieuwe directeur OVER Gemeenten. Nu nog de weeffouten in de gemeenschappelijke regeling oplossen waardoor Oostzaan en Wormerland op basis gelijkwaardigheid aan de toekomst kunnen werken.
Voorzitter, helaas moet de VVD constateren dat deze coalitie zo langzamerhand wel is uitgeregeerd. Dat merken we niet alleen door moties van wantrouwen die door onze coalitiepartner deels gesteund worden, maar ook door deze beleidsarme begroting. Wie heeft dat precies bedacht? In ieder geval niet de VVD. Is de ambitie van de wethouder financiën op? Of gaan alle aandacht momenteel alleen nog uit naar dat ene ding ?
Voorzitter, dan heb ik het natuurlijk over Het Twiske. Een meerderheid van deze raad lijkt zich inmiddels welhaast met niets anders bezig te houden. En dat terwijl er misschien geen onderwerp is waar we het zo met elkaar over eens zijn: de prachtige natuur in Het Twiske is ons allemaal lief.
Voor deze collega-raadsleden heb ik hier een boodschap: het bestuur van deze gemeente gaat over meer dan alleen dit belangrijk stukje natuur. Heel. Veel. Meer. Het gaat over onze inwoners, onze ondernemers en onze verenigingen, hun financiële situatie, hun leefomgeving en hun cultuur. Het gaat over alles dat Oostzaan Oostzaan maakt. Het gaat over onze zelfstandigheid als gemeente.
Voorzitter, ik begon mijn betoog met de roerige tijden waarin wij leven en de grote uitdagingen die wij hebben. Op dat soort momenten is het nog belangrijker dan anders dat men op de overheid kan bouwen. De VVD zet zich iedere dag in voor die betrouwbare overheid. Helaas constateren wij dat andere partijen zich hier zichtbaar minder druk om maken. De uitkomst van een raadsbreed gedragen onderzoek wordt niet meer afgewacht en gemaakte afspraken binnen een gemeenschappelijke regeling worden van tafel geveegd. Zonder een inhoudelijk debat op basis van feiten en zonder te spreken over de consequenties. De raad neemt inmiddels zelfs besluiten die volstrekt ingaan tegen wat zij niet veel eerder heeft besloten. Buurgemeenten noemen ons publiekelijk onbetrouwbaar.
Voor de VVD is het nakomen van afspraken vanzelfsprekend. Het heeft te maken met fatsoen. De raad heeft daarin een voorbeeldfunctie. De VVD wil niet terug naar de situatie dat een debat een uitwisseling van ongefundeerde meningen is en polarisatie en profilering belangrijker is dan het dienen van de belangen van onze inwoners.
Voorzitter, tot slot, laten wij als raad goed bedenken wat onze taak is en voor wie wij hier zitten. Onze inwoners hebben ons nodig, zeker nu. Laten we die taak gezamenlijk, constructief en vol positiviteit oppakken.